Inleiding
Natuurlijk hebben de Russen in de loop der tijden een voorname rol gespeeld in de meest verschillende kunstvormen, maar op het vlak van de literatuur namen ze toch een aparte plaats in. En de literatuur maakt ook reëel deel uit van het Russische leven. Het aantal uitdrukkingen waarin elke Rus in het dagelijkse leven verwijst naar Aleksandr Sergejevitsj Poesjkin (1799-1837) is niet te tellen. Het is wellicht ook omwille van het belang van de literatuur in het leven van elke Rus dat Stalin zoveel inspanningen deed om deze kunstvorm volledig onder controle te krijgen. Wat, gelukkig, niet helemaal gelukt is. Want als de literatuur zo sterk verweven is met de culturele beleving van een volk, dan vindt ze overal een uitweg.
Opvallend is dat er vijf Nobelprijzen voor Literatuur werden toegekend aan Russische schrijvers, allemaal in de Sovjet-periode. Vier ervan waren voor auteurs die als dissident kunnen omschreven worden zoals Boris Leonidovitsj Pasternak (1890-1960) en Aleksandr Isajevitsj Solzjenitsyn (1918-2008), of die naar het buitenland gevlucht of verbannen waren zoals Ivan Aleksejevitsj Boenin (1870-1953) en Josif Aleksandrovitsj Brodski (1940-1996). Omtrent de vijfde prijs, die in 1965 aan de gezagsgetrouwe Michail Aleksandrovitsj Sjolokhov (1905-1984) werd toegekend, doen geruchten over plagiaat de ronde.
In dit gedeelte van de website beschrijfven we het landschap waarin de auteurs van de tijd van de Boelgakov moesten proberen te overleven.
Het is niet de bedoeling om op deze website de volledige Russische literatuur in detail te beschrijven. Het aantal invloedrijke Russische schrijvers is daar gewoon te groot voor. Maar om De meester en Margarita beter te begrijpen kan het nuttig zijn om te weten waarnaar Boelgakov verwijst wanneer hij spreekt over Massolit en Gribojedov of wanneer hij verborgen of expliciete links legt naar klassieke Russische schrijvers of zijn tijdgenoten. Daarom vindt u hier, in vogelvlucht, een kort overzicht van de Russische literatuur van het tijdperk van de tsaren tot nu toe. Met een speciale pagina gewijd aan de dichter Aleksandr Poesjkin, want die laatste wordt vaak geciteerd in De meester en Margarita.