Maksimilian Andrejevitsj Poplavski
Rol
Aan het begin van het boek, in hoofdstuk 3, terwijl Berlioz naar de uitgang van de Patriarchvijver loopt om met de geheime politie te bellen, roept Woland hem achterna: «Zal ik meteen een telegram naar uw oom in Kiev laten sturen?».
Hierboven wordt de naam Boelgakovs geboortestad geschreven als «Kiev», de transliteratie van het Russische Киев. De meester en Margarita werd immers geschreven in het Russisch, en de meeste vertalers translitereerden de naam dan ook uit het Russisch. Elders op deze website wordt de naam van de geboortestad van Michail Boelgakov echter steeds geschreven als «Kyiv», de Nederlandse transliteratie van het Oekraïense Київ.
Aan het begin van hoofdstuk 18 komt Maksimilian Andrejevitsj Poplavski, de oom van wijlen Berlioz, met de eersteklaswagon nummer 9, met gereserveerde plaatsen, naar Moskou. Hij is een planeconoom die in de voormalige Instituutsstraat in Kyiv woont, en kreeg van zijn neef een intrigerend telegram: «Ben zojuist onthoofd door tram Patriarchpark. Begrafenis vrijdagmiddag drie uur. Kom. Berlioz».
Maksimilan Andrejevitsj beleeft geen enkele vreugde meer aan de lenteoverstromingen van de Dnjepr, het bevalt hem niet meer in Kyiv, hij wil slechts één ding: verhuizen naar Moskou. Het telegram geeft hem een schok. Dit is een gelegenheid die hij niet mag missen, dat zou niet minder dan een zonde zijn. «Nuchtere lieden weten dat dergelijke kansen zich niet opnieuw voordoen». Niet dat het niet gecompliceerd is. Hij moet eerst proberen ingeschreven te worden op het adres van wijlen zijn neef. Hij biedt zich dus aan bij het bestuur van Sadovajastraat 302 bis omdat hij, zoals hij zegt: «volgens de wet verplicht is de nalatenschap die zich bevindt in ons appartement nummer 50 te aanvaarden».
Maar in het appartement wordt hij onthaald door de trawanten van Woland, waarbij vooral Behemoth zich niet onbetuigd laat. Zij intimideren de oom zodanig dat hij, na eerst nog het wedervaren van Sokov met het duivels trio van op afstand te hebben meegemaakt, snel weer de trolleybus naar het Kievstation neemt.
Achtergrond
Boelgakov was zelf van Kyiv afkomstig. Waarom precies een oom uit Kyiv moet meedoen in het verhaal kan verbazing wekken. Misschien niets... want het zou wel eens kunnen komen van het Rusisch gezegde «в огороде бузина, в Кеве дядя» [v ogorode boezina, v Kievje djadja], letterlijk vertaald: «vlierbessen in de tuin, een oom in Kiev», wat grofweg «nonsens» betekent.
De voornaamste reden voor Poplavski om naar Moskou te gaan is niet zozeer de dood van zijn neef, hij is meer geïnteresseerd in de leefruimte van de overledene. In veel van zijn werken hekelde Boelgakov het woonbeleid van de Sovjet-Unie.
De typische reactie van de Sovjetburgers op deze ontberingen was het uitdenken van slimme oplossingen om de officiële regels te omzeilen. Het ruilen van appartementen was er één van. Wanneer twee mensen trouwden, bijvoorbeeld, konden ze hun twee éénkamerflats willen ruilen voor één tweekamerwoning. De eenvoudigste manier was het zoeken van een koppel dat wou scheiden, om dan gewoon met hen te wisselen. Dit moest natuurlijk worden goedgekeurd door het Bewonerscomité van elk van de appartementsgebouwen. Vaak was de situatie nog ingewikkelder: een derde of vierde gezien kon betrokken zijn, waarbij gezin drie verhuisde naar appartement één, gezin vier naar appartement drie, en zo verder. En men moest ook rekening houden met ongelijkheden op het vlak van de grootte en de kwaliteit van de appartementen en de omgeving. Soms werden gezinnen betaald om een minder fraaie leefsituatie te aanvaarden. Een andere truuk bestond erin om in een appartement de ruime kamers te verdelen in meerdere kleine, wat ze, tenminste op papier, aantrekkelijker moest maken. Deze praktijken vonden plaats tot in de laatste dagen van de Sovjetunie.
In één van de eerdere versies van De meester en Margarita gebruikte Boelgakov de naam Poplavski voor het personage van Berlioz, in een andere versie gebruikte hij dezelfde naam voor het personage van findirecteur Rimski. In de definitieve versie werd het was de naam van de oom van Berlioz.
Nederlandse ondertitels
Alle films gebaseerd op De meester en Margarita werden door uw webmaster ondertiteld in het Nederlands, Engels, Spaans, Frans, Duits en Italiaans. Klik op de link hieronder om ze te vinden.
