Professor Koezmin
Context
Professor Koezmin is de arts waar Andrej Fokitsj Sokov, de buffetchef van het Variété Theater, naartoe gaat nadat hij bij Woland gehoord heeft dat hij aan leverkanker zal sterven.
In hoofdstuk 18 van De meester en Margarita beschrijft Boelgakov dat Koezmin «letterlijk aan de overkant woonde, in een klein wit herenhuis». Dat was het huis aan Bolsjaja Sadovaja nr. 5, waar Elena Sergejevna Sjilovskaja (1893-1970), Boelgakovs derde vrouw, heeft gewoond. Dat bewuste gebouw werd later gesloopt om plaats te maken voor het hotel Pekin, één van de grootste hotels van Moskou.
Prototype
De naam Koezmin ontleende Boelgakov aan Vasili Ivanovitsj Koezmin (1851-1928), een Russische chirurg en professor aan de universiteiten van Moskou en Kazan, die op het einde van zijn leven een privé-praktijk had in Sadovaja Koedrinskaja nr. 29, vlakbij de Patriarchvijver. Heel wat bronnen zien hem als het echte prototype voor de professor in De meester en Margarita, en stellen hem voor als «één van de artsen die Boelgakov zelf behandelde in de jaren '30». Maar dat is onmogelijk, want Vasili Ivanovitsj Koezmin was toen reeds overleden.
Het echte prototype van de professor Koezmin uit de roman was professor Miron Semjonovitsj Vovsi (1897-1960), een specialist in nier- en longziekten. In september 1939, toen Boelgakov zijn gezichtsvermogen verloor tijdens een trip naar Leningrad, besefte hij als arts meteen dat dit een symptoom kon zijn van nefrosclerose, de ziekte waaraan zijn vader overleden was. Op 15 september 1939 belde hij zijn vriend en arts Andrej Andrejevitsj Arendt (1890-1965), de grondlegger van de neurochirurgie voor kinderen in de Sovjet-Unie. Arendt bracht hem in contact met neuropatoloog Michail Joeljevitsj Rapoport (1891-1967). Deze verwees Boelgakov dan op zijn beurt door naar Miron Vovsi, die Boelgakov onderzocht op 17 september 1939.
Andrej Andrejevitsj Arendt
Vovsi had in 1919 zijn artsendiploma gehaald aan de Medische Faculteit van de Moskouse Saatsuniversiteit. Hij stond erom bekend dat hij het niet steeds nauw nam met de medische ethiek, vooral in het uitdrukken van zijn diagnose. Hij zei dan ook meteen aan Elena Sergejevna dat Boelgakov binnen de drie dagen dagen zou sterven. Boelgakov zou pas zeven maanden later sterven, maar de ontmoeting met Vovsi bleef hem parten spelen, en op 15 januari 1940 dicteerde hij de scène over de buffetchef van het Variété Theater en zijn ontmoeting met professor Koezmin aan zijn echtgenote Elena Sergejevna.
Miron Semjonovitsj Vovsi
Miron Semjonovitsj Vovsi werd later een gerenommeerd arts die heel wat hoge autoriteiten en officieren in het Kremlin behandelde. Samen met honderden andere artsen werd hij in januari 1953 gearresteerd in het zogenaamde Dokterscomplot, toen Stalin een zionistische samenzwering van artsen tegen de Sovjetleiding vermoedde. Samen met de lijfarts van Stalin, dokter Vladimir Nikititsj Vinogradov (1882-1964) werd Vovsi als één van de leidende figuren van het complot beschouwd. Op 4 april 1953, één maand na de dood van Jozef Stalin, werd officieel aangekondigd dat de artsen onschuldig waren, en diezelfde avond werd Vovsi weer vrijgelaten.
Er wordt gezegd dat dokter Vovsi op de dag van zijn vrijlating, nog vóór hij naar huis ging, een lezing ging geven aan het Instituut voor Voortgezette Medische Opleidingen en dat hij daar een staande ovatie kreeg.
Voorspelling
In een brief die Elena Sergejevna op 5 januari 1961 schreef aan Nikolaj Afanasievitsj Boelgakov (1898-1966), de jongere broer van de schrijver, vertelde zij dat Boelgakov haar reeds in 1932 een voorspelling had gedaan over zijn eigen dood. «Hij zei dat het in 1939 zou gebeuren», schreef ze. Net als dokter Vosvi had hij zich zeven maanden vergist.
Nederlandse ondertitels
Alle films gebaseerd op De meester en Margarita werden door uw webmaster ondertiteld in het Nederlands, Engels, Spaans, Frans, Duits en Italiaans. Klik op de link hieronder om ze te vinden.
