De historische en politieke context

Nederlands > Context > Historisch en politiek

De Sovjetunie wed opgericht in december 1922 en bestond dus reeds méér dan 15 jaar toen Boelgakov zijn meesterwerk begon te schrijven. De meester en Margarita is een satire op de periode waarin het Stalinisme een weinig benijdenswaardige reputatie verwierf. Jozef Vissarionovitsj Stalin (1878-1953) verkreeg in april 1922 het ambt van secretaris-generaal van de Communistische partij. Niemand wist toen dat dit ambt zou uitgroeien tot het belangrijkste en machtigste ambt in de Sovjet-Unie. De tsarenperiode lag nog vers in het geheugen en de strijd tussen de Witten en de Roden was nog niet lang uitgestreden.

De veranderingen die onder Vladimir Iljitsj Lenin (1870-1924) hadden plaatsgevonden waren erg drastisch geweest. Maar de persoonlijkeid van Stalin zorgde ervoor dat, na de dood van Lenin de situatie nog méér escaleerde naar een regime van onverdraagzaamheid dat voor al zijn mislukkingen een absurde uitleg vond - en daardoor een dankbaar onderwerp werd voor satire..

Partijtrouw werd belangrijker dan competenties bij het uitdelen van postjes in het apparaat, en de burgers werden aangespoord om te klikken over de gezagsgetrouwheid van hun medeburgers zodat de apparatsjiks naar willekeur konden optreden. De talloze leden van de geheime politie hadden duidelijke en becijferde instructies om dissidenten, incivieken en «saboteurs» aan te pakken, tot de dag dat ze zelf beschuldigd werden...