De Mussenheuvels

Nederlands > Plaatsen > Plaatsen uit de roman > De Mussenheuvels

De Mussenheuvels

Op de Mussenheuvels heet het voorlaatste hoofdstuk van De meester en Margarita. Woland, Korovjev, Azazello en Behemoth nemen vanaf deze plek, in het Russisch Воробьёвы горы [Vorobjovi gori], afscheid van Moskou, gezeten op donkere paarden. Ook de meester en Margarita keren vanaf de heuvels in volle galop door de lucht de stad de rug toe.

De Mussenheuvels - in werkelijkheid is het maar één heuvel - ligt op de rechteroever van de Moskourivier en bereikt een hoogte van 220 meter boven het zeepeil, en tussen 65 en 85 meter boven het rivierpeil. De Moskouse Raad voor Stadsvernieuwing heeft ooit het besluit genomen om de groep die de beeldhouwer Aleksander Joeljanovitsj Roekavisjnikov (°1950) ooit heeft gemaakt ter ere van Boelgakov, en die oorspronkelijk bedoeld was om aan de Patriarchvijver te staan, bij de Mussenheuvels te plaatsen, in een parkje aan de Moskourivier, tussen de Andrejevskaja Naberezjnaja en de Kosygina oelitsa in. Maar de saga van die beelden duurt al zo lang dat we er haast niet meer durven naar verwijzen.

In 1935 kregen de Mussenheuvels een andere naam: Ленинские горы [Leninskije gory] of Leninheuvels. Die naam zou behouden worden tot in 1999.


De Moskouse Staatsuniversiteit

In 1953 werd er bovenop de heuvel het gebouw opgericht van de Moskouse Staatsuniversiteit - één van Stalin's zogenaamde Zeven Zusters. Die Zeven Zusters, dat zijn zeven nogal bombastische wolkenkrabbers in Moskou die, omwille van hun typisch silhouet, ook wel eens de suikertaarten worden genoemd. De campus van de universiteit is gelegen op één van de hoogste punten van Moskou, op 220 meter boven de zeespiegel en op 85 meter boven de rivieroever. Het observatorium met zicht op Moskou kan bereikt worden met een kabelbaan.

Niet ver van het observatorium is de bekende Metromost, een metrostation op een brug over de Moskourivier. Deze brug, die Komsomolski Prospekt en Vernadski Prospekt met elkaar verbindt, heeft twee niveaus: één voor het wagenverkeer, en één voor de metro. Het metrostation Vorobjovje Gory met zijn glazen wanden is gesitueerd op het onderste niveau.


De Christus Verlosserkathedraal

Oorspronkelijk was de oprichting van de bekende Moskouse kathedraal van Christus de Verlosser gepland op de Mussenheuvels. Tsaar Alexander I (1777-1825) had beloofd om ze te bouwen op de plaats waar het houten Vorobjoj-paleis in 1812 was vernietigd na de grote brand die Napoleon Bonaparte (1769-1821) had gedwongen zich uit Moskou terug te trekken. De plannen voor een neoclassicistische ontwerp met bijzonder veel vrijmetselaarssymbolen werden gemaakt door architect Aleksander Lavrentjevitsj Witberg (1787-1855) of Carl Magnus Witberg - hij was van Zweedse afkomst -, maar het bleek niet mogelijk om de kathedraal op de voorziene plaats te bouwen.

In 1817 werd de eerste steen voor de kathedraal van Christus de Verlosser gelegd op de Mussenheuvels. Ze zou worden opgetrokken worden op de top, en naar de Moskourivier afdalen via drie terrassen. Maar tijdens de grondwerken werd ontdekt dat de berg begon af te brokkelen en naar beneden gleed, en in 1827 werd de bouw stopgezet. Twaalf jaar later, in 1839, werd de bouw van de kathedraal hervat, op een plaats dichter bij het Kremlin, en naar een ontwerp van architect Konstantin Andrejevitsj Thon (1794-1881).

Boelgakov verwees naar deze mislukte poging om de kathedraal op deze plaats te bouwen toen hij in hoofdstuk 31 van de roman beschreef hoe «een enorm stuk oever afkalfde en de golven in zakte». En dan is het ook geen toeval dat hij net deze plaats, waar Jesjoea Ha-Notsri of Christus de Verlosser zijn tempel had moeten krijgen, heeft uitgekozen om nog eens een laatste keer Moskou te aanschouwen.


Het Novodevitsj klooster

Naast de Mussenheuvels ligt het Новодевичье кладбище [Novodevitsje kladbysjtsje] of het Novodevitsj klooster of Nieuwe Maagdenklooster. Het werd gesticht in 1524 door великий князь [veliki knjaz] of grootvorst Vasili III (1479-1533) om de herovering van Smolensk op de Litouwers te herdenken. Maar de meeste van de huidige gebouwen dateren van de 17de eeuw. Hier werd Boris Feodorovitsj Godoenov (1551-1605) verkozen tot tsaar en Sofia Aleksejevna (1657-1704), de heerszuchtige zuster van Peter de Grote (1672-1725), werd hier gevangen gehouden.

Het Novodevitsj klooster heeft één van de beroemdste begraafplaatsen van Rusland. Heel wat bekende Russen als partijleider Nikita Sergejevitsj Chroesjtsjov (1894-1971), filmregisseur Sergej Michailovitsj Eisenstein (1894-1971), voormalig minister Vjatsjeslav Michailovitsj Molotov (1890-1986), schrijver Anton Pavlovitsj Tsjechov (1860-1904), luchtvaartpionier Andrej Nikolajevitsj Toepolev (1888-1972), componist Sergej Sergejevitsj Prokofjev (1891-1953)... en ook Michail Afanasievitsj Boelgakov (1891-1940) liggen hier begraven.

Boelgakov ligt hier samen met zijn derde echtgenote Elena Sergejevna Njoerenberg (1893-1970). Toen Elena Sergejevna op zoek ging naar een mooie steen voor het graf van haar man, trof ze een brok graniet, afkomstig van de Krim. Later bleek dat dit de grafsteen van het oorspronkelijke graf van de schrijver Nikolaj Vasiljevitsj Gogol (1809-1852) was geweest.

Gogol lag eerst begraven op het kerkhof van het Danilov-klooster, maar begin jaren ´30 werd zijn graf, evenals dat van de andere schrijvers zoals Vladimir Vladimirovitsj Majakovski (1893-1930) en Anton Pavlovitsj Tsjechov (1860-1904), verplaatst naar het kerkhof van Novodevitsj. De steen (met een kruis erbovenop) werd vervangen door een borstbeeld van Gogol. Boelgakov zou zich vereerd hebben gevoeld: Boelgakov was een groot bewonderaar van Gogol.

Met zijn graf op Novodevitsj, «Булгаков оставался в Москве навсегда» of «bleef Boelgakov voorgoed in Moskou».



Deze pagina delen |