De vloek van Woland
Een hoofdthema van De meester en Margarita, de dood onder mysterieuze omstandigheden, blijft actueel. Verschillende sterfgevallen van acteurs die zich hebben voorgedaan sinds de opnames van de televisiereeks Master i Margarita van Vladimir Bortko uit 2005 voeden voor veel Russen de idee dat er een vloek rust op degenen die meewerken aan een verfilming van De meester en Margarita. Sommige acteurs stierven op jonge leeftijd, anderen in mysterieuze of zelfs verdachte omstandigheden.
Sommige gebeurtenissen worden echter niet nauwkeurig gerapporteerd. Sommige media meldden dat de 29-jarige dochter van Valentin Gaft (Kaifa) zich kort na de opnames zou hebben opgehangen. Maar dat is niet correct: Olga's lichaam werd ontdekt op 24 augustus 2002, drie jaar vóór de opnames van de serie. De volgende feiten zijn echter wel waar.
Op 2 oktober 2005, twee maanden vóór de première van de reeks, werd acteur Alexander Tsjabann, die de rol speelde van de NKVD-onderzoeker Sidorov, dood aangetroffen in zijn appartement. Hij was 47 jaar oud en stierf onder onduidelijke omstandigheden. Hij verdween kort voor de première van de reeks en werd dood in zijn appartement aangetroffen.
Alexander Tsjaban
Acteur Alexander Galybin, die de rol van de meester speelde, zei dat hij vijf dagen na het einde van de opnames een vreselijk ongeluk heeft gehad. Toen hij met zijn vrouw terugkeerde van bij zijn schoonmoeder, ging zijn auto door een sneeuwstorm overkop en belandde in een zijstraat. Hij gelooft echter niet dat zijn rol in de reeks er iets mee te maken heeft.
Alexander Adabasjian, die de rol van Michail Berlioz speelde, kreeg kort na de opnames een hartaanval. Maar net als Galybin zag hij geen verband met zijn rol in de reeks. Meer dan eens maakte hij grapjes over hoe leden van de filmploeg de naam van de duivel gebruikten op het werk. Ze zeiden bijvoorbeeld dat de boze geesten zelf ervoor zorgden dat ze te veel dronken op de dag vóór de opnames.
Acteur Stanislav Landgraf, die de rol speelde van de criticus Latoenski, stierf op 27 december 2006. De doodsoorzaak was een hartaanval. In de reeks wilde Margarita gepassioneerd zijn karakter doden met een schot in het hart.
Stanislav Landgraf
Op 27 maart 2007 stierf op tragische wijze de acteur Jevgeni Merkoerjev, die de rol van Vassili Stepanovitsj speelde, de boekhouder van de Commissie van Toneel en Licht Amusement, terwijl hij aan het vissen was. Door een dom ongeluk viel hij door het ijs op het Ladogameer in de buurt van Priozersk.
Jevgeni Merkoerjev
Kirill Lavrov, die de rol van Pontius Pilatus speelde, stierf op 27 april 2007, na verschillende uitputtende pogingen om leukemie te overwinnen. Zijn dochter Maria hielp hem zijn leven met zes maanden verlengen als donor voor een beenmergtransplantatie.
Kirill Lavrov
Valeri Zolotoechin, die de rol van Nikanor Ivanovitsj Bosoj vertolkte, verloor zijn 27-jarige zoon Sergey op 2 juli 2007. Hij pleegde zelfmoord. Zolotoechin zelf stierf op 30 maart 2013. Hij was 71 jaar oud en leed aan een hersentumor.
Valeri Zolotoechin
Aleksander Abdoelov, de onovertroffen vertolker van Korovjev, stierf op 3 januari 2008 aan longkanker. Abdoelov rookte zijn hele volwassen leven. In augustus 2007 had de acteur gezondheidsproblemen, vermoedelijk een maagzweer. In september van hetzelfde jaar kreeg hij in een Israëlische kliniek echter de dignose van longkanker. Abdoelov had in de laatste jaren van zijn leven extreem gespannen relaties met de roddelbladen. Hij kon woedend worden door elke valse informatie die over hem werd verspreid en haatte de gewetenloze journalisten die probeerden in zijn persoonlijke leven binnen te dringen. Dit alles, samen met het feit dat hij zeer succesvol was met vrouwen, resulteerde in verschillende speculaties rond zijn dood. Één daarvan was dat hij vergiftigd zou zijn geweest.
Alexander Abdoelov
Op 7 april 2008 stierf Andrei Toloebejev. Hij speelde zelf geen rol in de reeks, maar dubbelde de stem van Gennadi Bogatsjov als Aloisi Mogaritsj. Hij overleed op 63-jarige leeftijd aan alvleesklierkanker. Zijn collega's hielpen hem door fondsen te werven voor een behandeling in dezelfde Israëlische kliniek waar ook Aleksander Abdoelov was behandeld. Maar de ziekte was sterker.
In 2009 en 2010 stierven verschillende acteurs in de serie. Op 25 januari 2009 stierf Joeri Oskin, de portier Nikolai van restaurant Gribojedov, op 72-jarige leeftijd. Drie jaar later stierf zijn zoon, acteur Tikhon Oskin, als gevolg van een plotselinge hartstilstand. Op 23 december 2009 overleed Galina Borkova, de winkelbediende in het warenhuis Torgsin, op 73-jarige leeftijd. Valentina Egorenkova, de verpleegster in het ziekenhuis van dokter Stravinski, was 65 jaar oud toen ze stierf op 20 april 2010. Vijf maanden na haar, op 20 augustus 2010, is acteur Stanislav Sokolov, de secretaris van Pontius Pilatus, gestorven als gevolg van een postoperatieve sepsis op 70-jarige leeftijd.
Michail Soerov is een enigszins schimmig persoon die een paar keer werd veroordeeld voor misdrijven en die ook actief was in de regionale politiek van zijn geboortestreek Vologda. In zijn vrije tijd speelde hij kleine rollen in tv-series. In de reeks van Vladimir Bortko was hij een figurant in de menigte die niet eens werd opgenomen in de aftiteling. Op 11 augustus 2011 kwam hij tragisch om in een auto-ongeluk op de leeftijd van 55 jaar. Hij werd door het raam gegooid en stierf ter plaatse.
Vladislav Galkin, bekend van zijn rol als de dichter Ivan Bezdomny in de reeks, leed aan een drankprobleem. In juli 2009 werd hij beschuldigd van hooliganisme met een wapen tegen een politieagent in een bar. In december werd hij daarvoor veroordeeld tot een voorwaardelijke straf van 14 maanden. In januari 2010 onderging Galkin een behandeling in het Botkin ziekenhuis in Moskou voor een ontsteking van de alvleesklier. Een maand later, op 27 februari 2010, werd hij dood aangetroffen in een gehuurd appartement in Moskou onder verdachte omstandigheden. Hij was 38 jaar oud. De officiële doodsoorzaak was een hartstilstand. Volgens zijn familie en vrienden echter, werd hij vermoord. Zij zeggen dat het bewezen is dat andere mensen in zijn kamer aanwezig waren vlak vóór zijn dood en dat er 130.000 dollar uit zijn appartement verdwenen zijn.
Vladislav Galkin
Op 5 april 2013 stierf acteur Dmitri Poddoebny, die de rol speelde van een NKVD-agent in de reeks, onder duistere omstandigheden. De dag ervoor was hij opgenomen in het Stedelijk hospitaal nummer 15 in Sint-Petersburg. Zijn vrouw zei dat Poddoebny een licht spasme en geen verwondingen had toen zij en haar dochter hem naar het ziekenhuis brachten. De artsen zeiden echter dat hij stierf aan een hoofdletsel en de politie meldde dat hij deze verwonding reeds had toen hij in het ziekenhuis werd opgenomen. Volgens de vrouw van Poddoebny wilden de artsen haar geen officiële documenten geven met de diagnose van haar man.
Nog méér acteurs stierven na de opnames van de reeks. Ilja Olejnikov, die de rol van Grigory Rimski, de financieel directeur van het Variété Theater speelde, en Stanislav Prjachin, die een zakkenroller speelde, stierven allebei in 2012. In 2014 overleed ook Stanislav Fesjoenov, de portier van het warenhuis Torgsin. Maar die sterfgevallen vertoonden geen vreemde omstandigheden.
Misschien moeten we de roman niet de schuld geven van een vloek. Creatieve mensen zijn een vaak bijgelovig volk en onder de invloed van vooroordelen zouden we de uitdrukking kunnen vergeten die Michail Boelgakov in de mond van Woland heeft gelegd: «Ja, de mens is sterfelijk, en dat is maar de helft van het onheil. Erger is dat hij heel onverwacht kan weggaan, dat is de grap!»
Over Woland gesproken, zijn rol in de serie werd aanvankelijk aangeboden aan de acteur Oleg Jankovski. Op het laatste moment weigerde hij echter en zei hij dat naar zijn mening niemand de rol van de duivel of de rol van God zou mogen spelen.
Oleg Jankovski
Er zijn overigens nog méér bekende acteurs die weigerden om in de reeks mee te spelen. Alexander Kaljagin weigerde de rol van Berlioz, Vladimir Masjkov had de meester kunnen zijn, maar ook hij wou niet. Alexander Pankratov-Tsjerny tenslotte weigerde de rol van Varenoecha. Maar Bortko besloot de acteur niet op te geven en bood hem in ruil de rol van Stepan Lichodejev aan. Daarmee ging hij wel akkoord.
