Is het Boelgakovhuis in gevaar?

15 september 2009

Het Boelgakovhuis in Moskou, het sympathiekste van de twee rivaliseren-de Boelgakovmusea in Bolsjaja Sadovaja oelitsa nr. 10 in Moskou, vierde dit jaar zijn vijfde verjaardag, en blijft voortdurend en onvermoeibaar heel boeiende en interessante activiteiten ontwikkelen. Veel boeiender en interessanter dan het officiële Museum Michail Boelgakov, dat in hetzelfde gebouw huist. Het Boelgakovhuis, opgericht in 2004, is een levendige en zeer actieve privé-organisatie, gevestigd op het gelijkvloers. Het Museum Michail Boelgakov, dat dateert van 2007, is een officieel museum, maar serieuzer, kouder en passiever. Maar het is wel gevestigd in het originele appartement 50, het vervloekte appartement uit De meester en Margarita, en haalt ongetwijfeld daardoor een aantal bezoekers naar zich toe. Pikant detail: het Boelgakovhuis huurt dan weer appartement 51, vlak naast het appartement 50 van hun rivalen. Daar organiseren ze hun kindertheater en bewaren er ook een deel van hun museumstukken.

Maar 2009 was niet helemaal een gelukkig jubileumjaar voor het enthoe-siaste team van vrijwilligers van het Boelgakovhuis. De bizarre zelfver-klaarde priester Aleksander Aleksandrovitsj Morozov, een voormalig poli-tieman uit Zagorsk, blijft het Boelgakovhuis bestoken met de meest onge-looflijke pesterijen.

Aleksander Morozov, die zichzelf graag Сан Саныч (San Sanitsj) of Heilige Sander laat noemen, organiseert regelmatig betogingen tegen het werk van Boelgakov. Hij ontkent zelfs niet dat hij, met een groep medestanders, op 22 december 2006 is ingebroken in appartement 51, en dat hij daar vernielingen heeft aangebracht. Morozov betitelt zichzelf als “de voornaam-ste bewaker van het cultureel erfgoed van Rusland” en is voorzitter van het zogenaamde Fonds ter redding van het monument voor geschiedenis en cultuur, het Huis van Boelgakov. Elders op deze website kan meer lezen over Heilige Sander en zijn verleden, onder meer met verwaarloosde kin-deren in zijn geboorteplaats Zagorsk.

Lees meer over het verleden van Aleksandr Morozov

Arthur Staroverov, een zakenman en voormalig huurder in Bolsjaja Sado-vaja oelitsa nr. 10, herinnert zich dat het niet de eerste keer is dat Сан Са-ныч herrie schopt in het gebouw. Hij heeft altijd massa’s claims gehad te-gen andere huurders. Enkele jaren geleden slaagde hij erin om het gla-moureuze restaurant Teatron, dat op het gelijkvloers gevestigd was, te la-ten sluiten. De eigenares van het restaurant nam, net als het team van het Boelgakovhuis, de claims van Morozov niet au sérieux, en voor zij het wist was het te laat. “Als iemand met bizarre claims komt aandraven”, zegt Sta-roverov, dan betekent dat dat het hem aan iets ontbreekt. En dus besloten wij, met ons bedrijf, om hem een driekamerappartement in een ander ge-bouw aan te bieden. Wij dachten dat die ‘arme man’, die met zijn zoon en schoonmoeder in een éénkamerflat leefde, dat wel zou appreciëren”. Maar Morozov weigerde dit vorstelijke geschenk.

Niemand weet hoe Aleksander Morozov het voor elkaar gekregen heeft, maar hij slaagde er in om enkele appartementen in Bolsjaja Sadovaja 10 te bezetten. Het Управление по борьбе с экономическими преступле-ниями of het Directoraat voor de Strijd tegen Economische misdrijven o-pende een dossier tegen hem. En ook het Departement voor Huisvesting van de stad Moskou ging in het verweer. In 2004 besloot het om de Red-der van het erfgoed uit zijn appartementen te zetten. Eén ervan was het ap-partement op het gelijkvloers, waar nu het Boelgakovhuis gevestigd is.

Maar Morozov liet zich niet ontmoedigen. Hij ging in het koor van de Kerk van Taganka zingen en was er niet bang voor dat zijn vroegere activiteiten met verwaarloosde kinderen of zijn oplichterspraktijken in de openbaarheid zouden komen. Integendeel, hij wist beslag te leggen op enkele lege flats op de derde verdieping met vijf kamers, en bestookt van daaruit verder het Boelgakovhuis. Regelmatig gooit hij water en vuilnis naar beneden op de bezoekers van het huis. Op 22 december 2006 is hij ingebroken in appar-tement 51 en heeft een deel van de waardevolle museumstukken die daar bewaard worden door het raam op straat gegooid, waarbij hij voor 100.000 dollar schade heeft aangericht.

Hij heeft ook reeds verschillende keren bij de politie klacht ingediend tegen Nikolai Goloebjev, de directeur van het Boelgakovhuis, omdat deze laatste - lach niet, lezer - elke avond “menselijk bloed zou drinken”. Goloebjev zou een satanist en een vampier zijn, zo staat het zwart op wit in de rapporten. Blijkbaar verwijt Aleksander Morozov het Boelgakovhuis van antireligieuze activiteiten.

“Hij kwam foto’s maken op alle tentoonstellingen,” zegt Goloebjov, “begin-nend bij een brokaten mantel en eindigend bij een asbak. Toen vertelde hij dat het zijn spullen waren, en dat wij die hadden gestolen.” Morozov’s be-toog was simpel. Vooraleer het Boelgakovhuis zich in de flat installeerde, zou hij daar met zijn Openbaar regionaal welzijnsfonds voor de redding van het Boelgakovhuis gevestigd geweest zijn.  Zijn vrouw, een voormalige actrice, zou daar een kindertheater hebben gehad. De ouders van de kin-deren zouden zo blij geweest zijn met de voorstellingen dat ze massaal antieke spullen cadeau gaven aan zijn Fonds. Maar toen het Departement voor de Huisvesting van de stad Moskou hem uit die flat dreef - hij verbleef daar illegaal - zou hij, in zijn haast om te ontruimen, al zijn antieke spullen vergeten zijn. Nu wou hij ze gewoon komen terughalen.

De medewerkers van het Boelgakovhuis waren ervan overtuigd dat ze te maken hadden met een stadsidioot en namen, net als de uitbaters van het voormalige restaurant Teatron de man niet ernstig. Maar… de rechtbank oordeelde anders.

In een bizarre rechtszaak die gemakkelijk in de pagina's van Michail Boel-gakov's De meester en Margarita had gekund, wordt het Boelgakovhuis nu geconfronteerd met een mogelijke confiscatie van zijn bezittingen en een ernstige verstoring van zijn werking. In maart 2009 oordeelde een vrede-rechter in Moskou immers dat Alexander Morozov de rechtmatige eigenaar is van de bezittingen van het museum ter waarde van 6 miljoen roebel. Morozov zei dat deze bezittingen van hem werden gestolen. Het Boelgakov-huis ging tegen deze beslissing in beroep, en blijft ondertussen gewoon verder werken. Maar indien het beroep wordt afgewezen, staat het voor gro-te financiële moeilijkheden, en dreigt het faillissement.

Romuald Krylov-Jodko, het hoofd van het Departement voor Cultuur van de stad Moskou, en vanuit die functie verantwoordelijk voor zo’n 108 Moskou-se culturele instellingen, zegt niet te weten hoe hij het Boelgakovhuis kan helpen. “We willen wel helpen,” zegt hij, “maar we hebben de bevoegdheid niet. Ik weet dat het Boelgakovhuis veel actiever is dan het officiële Museum Michail Boelgakov in hetzelfde gebouw, maar het Boelgakovhuis is een privé-initiatief, het is geen officieel museum, dus kan ik voor hen niets ondernemen.”

Terwijl het Boelgakovhuis onder vuur ligt, hult het officiële Museum Michail Boelgakov zich in stilte en geeft het geen commentaar op de gebeurtenis-sen. Het is trouwens zeer merkwaardig dat zij nog nooit last gehad hebben van Aleksander Morozov.



Deze pagina delen |