De ontvoering van Margarita Prokopenko
Het verhaal van Margarita die Marina werd
Ongeveer vijftig kinderen uit het Centrum voor Sociale en Psychologische Rehabilitatie, een kindertehuis in Cherson, werden ontvoerd door leden van de Russische Staatsdoema met de hulp van medewerkers uit Cherson en de Krim. Eén bepaalde ontvoering trok speciaal de aandacht - ze werd planmatij op bestelling uitgevoerd.
De ontvoering
Ons verhaal begint op 25 februari 2022. Toen zag Pavlo Anatolijovitsj Smoljakov, de predikant van de plaatselijke baptistenkerk Golgotha in Cherson, een foto van kinderen van het voormelde kindertehuis op de vloer van een gemeentelijke schuilkelder, waar ze verzorgd werden door het personeel van hun instelling. «De foto was, op zijn zachtst gezegd, niet voor bangeriken. Er waren veel mensen, de kamer was donker en vochtig. De vloer was nat, er lagen matrassen op en er kropen kinderen rond, van baby's tot vierjarigen. Ze hadden er al een nacht doorgebracht. En we realiseerden ons dat als deze kinderen hier nog een paar dagen zouden blijven, dit het einde voor hen zou zijn», zei hij.
De kinderen waren naar de gemeentelijke schuilkelder gebracht omdat de artsen en onderwijzers van de weeskinderen vreesden dat het Russische leger weldra Cherson zou innemen, en omdat de geruchten over de deportaties van kinderen ook reeds tot in Cherson waren doorgedrongen.
Eind april 2022 arriveerde in Cherson een man die zichzelf Navigator noemde en die zijn gelaat verborg achter een bivakmuts, hij was vergezeld van gewapende bezetters en gaf de priester de opdracht om de kinderen terug te sturen naar het kindertehuis. De priester gehoorzaamde.
«Navigator» Igor Joerjevitsj Kastjoekevitsj
Hierna ontsloegen de Russen de directeur van het tehuis omdat die weigerde samen te werken met de bezetters. Ze benoemden Tatjana Vasiljevna Zavalskaja (°1953), een plaatselijke kinderarts, in zijn plaats.
Tatjana Vasiljevna Zavalskaja
De zogenaamde Navigator werd later geïdentificeerd als Igor Joerjevitsj Kastjoekevitsj (°1976), die in 2023 benoemd was als secretaris voor de afdeling Cherson van Verenigd Rusland, de partij van Vladmimir Poetin. Ter informatie: op 2 maart 2022 kwam de stad Cherson onder Russische controle, maaar op 11 november kreeg Oekraïne de stad weer in handen en trok het Russische leger zich terug. Vanwege zijn deelname aan de Russische agressie tijdens de oorlog in Oekraïne valt Kastjoekevitsj onder persoonlijke internationale sancties van verschillende landen.
In augustus 2022 dienden zich twee Russische vrouwen aan in het Regionale kinderziekenhuis van Cherson. Het persagentschap Reuters identificeerde één van hen als Inna Gennadievna Varlamova (°1968), werkneemster van het Ministerie van Sociale Ontwikkeling van de regio Moskou en echtgenote van Sergej Michailovitsj Mironov (°1953), fractieleider van de partij Rechtvaardig Rusland in de Russische Doema. Rechtvaardig Rusland is een door de Staat erkene oppositiepartij, die de autoriteit van Poetin aanvaardt. De vrouw die Inna Varlamova vergezelde was Jana Valerievna Lantratova (°1988), plaatsvervangend hoofd van de fractie van Rechtvaardig Rusland in de Doema. De vrouwen toonden interesse in Ilja Vasjtsjnko en Margarita Prokopenko, twee kinderen van respectievelijk 6 en 9 maanden oud uit het kindertehuis, die in het ziekenhuis werden behandeld voor obstructieve bronchitis. Dat was echter een diagnose op papier, bedoeld om te vermijden dat de kinderen zouden meegenomen worden.
Varlamova en Lantratova drongen erop aan dat deze twee kindeen terug naar het kindertehuis zouden worden getransporteerd, hoewel Natalia Pavlovna Ljoetikova, het hoofd van de pediatrische afdeling van het ziekenhuis, hen vertelde dat de ze niet konden worden ontslagen vanwege hun te hoge koorts. Volgens Natalia Ljoetikova was de Russische vrouw erg geïnteresseerd in de kinderen en stelde ze vragen als: «Zijn ze aardig? Zijn ze goed?», en wilden ze weten of de kinderen een handicaps hadden. «Ze belde ook de directeur en vroeg dan aan mij of ze de kinderen mocht controleren. Ik zei nee, omdat de toestand van de kinderen matig was... Daarna belde ze me elke dag en vertelde me dat die kinderen waren uitgekozen om naar Moskou te worden gebracht».
Natalia Pavlovna Ljoetikova
Maar dan vertelde zij het volgende: «Op een dag gingen we om 18.00 uur naar huis en om 18.30 uur belde de dienstdoende arts om te zeggen dat hij opdracht had gekregen van de waarnemend hoofdarts om de kinderen naar het Kindertehuis te brengen – in onze ziekenhuisauto, en de volgende dag zijn ze van daaruit weggevoerd»
De medeplichtigen
De interesse voor precies deze twee kinderen was niet toevallig. Het waren twee jonge weeskinderen die mede werden geselecteerd door de nieuwe, door de Russen geselecteerde directrice van het kindertehuis Tatjana Vasiljevna Zavalskaja. Zij zorgde er ook voor dat de kinderen vanuit het kindertehuis aan de ontvoerders werden bezorgd en hielp hen om de kinderen van Cherson naar de door Rusland gecontroleerde gebieden te brengen. Zij was directrice geworden omdat de overige zes van de zeven artsen waren vertrokken, zij wilden niet samenwerken met de bezetter. Zavalskaja was de enige die dat wel wilde en werd daarom dus hoofd van het ziekenhuis.
Het bevel om de kinderen te ontslaan zodat ze uit het ziekenhuis konden worden gehaald, werd gegeven door de waarnemend hoofdarts, de 70-jarige Viktor Stepanovitsj Boerdovitsyn. Vóór de bezetting van Cherson werkte hij als hoofd van de medische dienst, en na de komst van de Russen collaboreerde hij gewillig met de bezetter en werd hij het gezicht van het ziekenhuis - hij verscheen vaak in propagandamateriaal en zei dat geneeskunde «buiten de politiek viel», en bedankte de bezetters voor hun hulp.
Viktor Stepanovitsj Boerdovitsyn
Boerdovitsyn gaf de Russen ook toegang tot medische dossiers en persoonlijke dossiers van lokale politieagenten. Die documenten werden in het ziekenhuis bewaard. Daarna bleken mensen bedreigd te zijn geweest met detentie en verdere marteling in kelders. In juni 2022 bracht het parket van de Oekraïense procureur-generaal Boerdovitsyn op de hoogte van het feit dat hij verdacht werd van verraad. Howel hij van zichzelf vond dat hij geen verrader was, en aan de Russische propagandamedia stellig verkondigde dat hij in Cherson zou blijven, is hij op hetzelfde moment als de Russen van de radar verdwenen, en is zijn verblijfplaats onbekend.
Andere betrokkenen die Inna Gennadievna Varlamova en Jana Valerievna Lantratova hebben geholpen om de kinderen naar Rusland te ontvoeren waren Artisj Michailovitsj Sat (°1983) een adviseur van Volodymyr Vasiljevitsj Saldo (°1956), de marionettengouverneur van Cherson. Artisj Sat was door de Russen aangesteld. als minister van Volksgezondheid voor de regio Cherson en hij adviseerde, als vertegenwoordiger van de bezettingsregering dat de kinderen voor «behandeling en rehabilitatie» naar het grondgebied van de Russische Federatie moesten gebracht worden.
Artisj Michailovitsj Sat
Tenslotte was er nog de mistige Vadm Viktorovitsj Ilmijev (°1966) die de overdrachtsvergunning tekende. Ilmijev was de oprichter van de liefdadigheidsstichting «De goede zaak» en het hoofd van de civiele organisatie «Ziekteverzekeringsfonds». In 2007 moesten alle hoofden van Cherson-ziekenhuizen, leraren, artsen en bibliothecarissen «vrijwillig» lid worden van de organisatie het «Ziekteverzekeringsfonds». Het fonds ging de «verplichting» aan om van elk salaris een bedrag van 5 hryvnia over te maken naar het fonds van een publieke organisatie. Deze bijdrage werd beschouwd als wederzijdse hulp in geval van nood, waarop alle werknemers in de publieke sector van Cherson een beroep kunnen doen. Het resultaat van de zwendel was dat er jaarlijks geld werd ingezameld, maar wanneer er echt moest hulp geboden worden, heeft niemand ooit geld toegewezen gekregen.
Vadim Viktorovitsj Ilmijev
Ilmijev ondertekende de bovenvermelde overdrachtsvergunning samen met de reeds eerder genoemde Tatjana Vasiljevna Zavalskaja.
Op 6 juni 2023 werd hij aangehouden wegens verduistering op bijzonder grote schaal. Volgens de onderzoekers heeft Vadim Ilmijev van 1 september 2022 tot 14 april 2023, gebruikmakend van zijn officiële positie, geld gestolen voor een bedrag van meer dan 26,5 miljoen roebel van het ministerie van Volksgezondheid van de regio Cherson, bedoeld om de lonen te betalen van de medewerkers van het Stadsziekenhuis. Eind maart 2023 verliet Ilmijev de regio en verhuisde naar de Krim.
De overdrachtsvergunning, getekend door Ilmijev en Zavalskaja
De «omvolking»
Inna Varlamova, die Margarita kwam vinden in Cherson is, zoals gezegd, de echtgenote van Sergej Michailovitsj Mironov, de fractieleider van de partij Rechtvaardig Rusland in de Russische Doema. Onderzoekers van de Britse omroep BBC ontdekten dat Varlamova op de dag dat Margarita uit het kindertehuis werd gehaald, in Cherson aankwam en diezelfde nacht nog terugreisde naar Moskou, en dat de kleine.Margarita Prokopenko en zich in dezelfde trein bevond.
Inna Varlamova en Sergej Mironov
Tijdens dat onderzoek stelde de BBC ook vast dat de Mironovs plots een 14 maanden oude dochter bleken te hebben. Toen ze de documenten van dat kind in handen kregen, zagen ze dat het kind Marina heette en dat de de geboortedatum dezelfde was als die van de Oekraïense Margarita Prokopenko. Een officieel geboortebewijs bleek niet voorhanden, maar verder onderzoek bracht een adoptiedossier aan het licht, en uit dat dossier bleek dan weer dat Margarita Prokodenko kort na haar ontvoering uit Cherson omgedoopt was tot Marina Mironova uit Moskou, en dat ze geboren zou zijn in Podolsk, één van de grootste satellietsteden van Moskou.
Over het lot van de ontvoerde jongen Ilja Vasjtsjnko is weinig bekend. Volgens Dmitri Valerievitsj Loebinets (°1981), de Commissaris voor de Mensenrechten van de Vertsjovna Rada (het Oekraïense parlement), gaf daarover de volgende verklaring: «Nadat hij in Moskou was onderzocht en er een ziekte werd vastgesteld, vermoeden we dat de familie Mironov besloot hem te weigeren omdat hij ziek was. Maar we kunnen niet vaststellen wat er daarna met de jongen is gebeurd en waar hij naartoe is gebracht.»
Adoptie van Oekraïense kinderen in de Russische Federatie is illegaal. Volgens internationale en nationale normen moeten buitenlanders Oekraïne op de hoogte stellen en toestemming vragen voordat ze een Oekraïens kind mogen adopteren. Rusland probeert dit echter te omzeilen door de ontvoerde Oekraïense kinderen ongevraagd het Russische staatsburgerschap te verlenen.
De finale
Aan de vooravond van de bevrijding van Cherson door de strijdkrachten van Oekraïne in oktober 2022 keerde Navigator Igor Joerjevitsj Kastjoekevitsj terug naar het kindertehuis. Op dat moment verbleven er nog 48 kinderen in het tehuis. De leerkrachten hadden immers een deel van de kinderen kunnen teruggeven aan hun ouders of familieleden. Er gingen namelijk al langere tijd geruchten dat ze allemaal naar Rusland zouden worden meegenomen.
Op 21 oktober 2022, op een vrijdag die niet anders dan zwart genoemd kon worden, arriveerden bussen, ambulances, bewapende Russische militairen, propagandisten en tot dan toetoe onbekende «vrijwilligers van de Krim» bij het kindertehuis. Met de actieve hukp van directrice Tatjana Vasiljevna Zavalskaja namen de Russen alle kinderen mee in de richting van de door hen bezette Krim. Eén van hen was Maksim, het driejarig halfbroertje van Margarita Prokopenko.
De hoofdpersoon van de misdaad was opnieuw Igor Kastjoekevitsj. Wellicht komen er er aanklachten en een internationaal arrestatiebevel tegen Kastjoekevitsj persoonlijk. Naast het misdrijf van het meenemen van Cherson-wezen, heeft de Veiligheidsdienst van Oekraïne hem in maart 2023 ook al aangeklaagd voor het houden van een pseudo-referendum over «de aansluiting van de regio Cherson bij de Russische Federatie».
Igor Kastjoekevitsj op 21 oktober 2022
«Er is internationaal recht, er is humanitair recht, er zijn verdragen die duidelijk stellen dat een agressieve staat die zich op een ander grondgebied bevindt, geen recht heeft om kinderen mee te nemen en te vervoeren. Onder geen enkel voorwendsel! Ook al is dit volgens hen een 'evacuatie' of 'redding',» legt de Oekraïense staatsman en pleitbezorger voor kinderrechten Mikola Mikolaiovtsj Koeleba (°1972) uit. «Wat Rusland kinderen aandoet, is een oorlogsmisdaad en genocide. En we hebben daar onweerlegbaar bewijs van. Al deze video's en foto's zullen worden of zijn al overgedragen aan de relevante autoriteiten, aan internationale organisaties, voor het toekomstige tribunaal. Daar zullen Poetin en zijn handlangers deze video's bekijken en uitleggen wat ze hebben gedaan.»
Rusland stelt dat alle geëvacueerde kinderen zullen worden teruggebracht naar Oekraïne. Maar tot nu toe is slechts één kind uit het tehuis van Cherson teruggebracht. Op hulp van de Russische federale Commissaris voor Kinderrechten Maria Aleksejevna Lvova-Belova (°1984) zal Oekraïne niet te veel moeten rekenen. Zij «adopteerde» zelf een kind dat uit Marioepol werd ontvoerd en is daar behoorlijk trots op, zoals u kan merken in de video die u via onderstaande pijl kan bekijken.
