Bombardement van het theater in Marioepol
Bombardement van een schuilplaats
Het Donetsk Regionaal Academisch Dramatheater in Marioepol, Oekraïne, werd na het begin van de Russische invasie gebruikt als schuilkelder tijdens het beleg van Marioepol. Het bood onderdak aan 500 tot 1.200 burgers burgers en er schuilden vooral vrouwen en kinderen. Op twee plaatsen rond het theater was daarom op de grond in grote letters het woord Дети [Deti] of Kinderen aangebracht. Piloten konden dat duidelijk zien vanuit de lucht, en het was tevens goed zichtbaar op satellietbeelden. Dat belette het Russische leger niet om op 16 maart 2022, even na 10.00 uur, het theater vanuit de lucht te bombarderen met twee bommen van elk 500 kg TNT-equivalent.
Het theater met het woord Дети op de grond
De schuilkelder van het theater werd niet rechtstreeks geraakt de bommen, maar veel mensen bleven vastzitten onder het brandende puin. Bovendien werden de reddingspogingen bemoeilijkt door de aanhoudende aanvallen op het gebied door Russische troepen. Het persagentschap Associated Press, dat de aanslag grondig had onderzocht, telde meer dan 600 dodelijke slachtoffers. Op 11 juli 2022 werd meegedeeld dat het exacte aantal niet kon achterhaald worden omdat de lichamen werden geruimd door het Russische leger en naar een onbekende plek werden afgevoerd.
Bombardement van een schulplaats
Het Russische Ministerie van Defensie verklaarde op 17 maart dat het gebouw nooit een doelwit is geweest van de Russische troepen. Volgens het Ministerie werden er op 16 maart geen luchtaanvallen uitgevoerd op gronddoelen, en zou de beruchte extreemrechtse Oekraïense militante groep Azov het theater van binnenuit ondermijnd en opgeblazen hebben. Zoals wel vaker gebeurt had Rusland echter nagelaten om het officiële narratief behoorlijk te coördineren, want diezelfde dag kwam een tegenstrijdige verklaring van Eduard Aleksandrovitsj Basoerin (°1966), de officiële vertegenwoordiger van de Volksmilitie van de zelfverklaarde zogenaamde Volksrepubliek Donetsk. In een interview met het persagentschap RIA verklaarde Basoerin dat «militanten van het hoofdkwartier van het Oekraïense nationalistische bataljon Azov opzettelijk vanuit tanks hebben geschoten op het dramatheater in Marioepol om Rusland te kunnen beschuldigen van de bomaanslagen en een bijbehorend beeld voor de media te creëren»
Eduard Aleksandrovitsj Basoerin
Russische verzinsels
Alle onafhankelijke onderzoeken tonen echter aan dat zowel de versie van een mogelijke ondermijning, geopperd door het Russische Ministerie van Defensie, als de versie van een tankaanval, gelanceerd door Basoerin, kant noch wal raken. De gevonden brokstukken wezen uit dat het theater vanuit de lucht gebombardeerd werd.
Het onderzoeksplatform InformNapalm, dat er in 2014 reeds in geslaagd was om de verantwoordelijken voor het neerschieten van vlucht MH17 van Malaysian Airlines in 2014 te identificeren, publiceerde op 29 maart 2023 een rapport waarin aangetoond werd dat de aanval op het theater in Marioepol vanuit de lucht was uitgevoerd, en geleid werd door kolonel Sergej Valerievitsj Atrosjtsjenko (°1981), die zelf geboren is in Ovroetsj, een stadje in de regio Zjitomir in Oekraïne. InformNapalm kreeg die informatie van de groeo Кібер Спротив [Kiber Sprotiv] of Cyberweerstand. Deze groep was erin geslaagd om de computer van Atrosjtsjenko te hacken. Naast enkele pikante selfies die hij blijkbaar geregeld op het werk kreeg toegestuurd van zijn echtgenote Lilia Aleksandrovna konden de hackers ook honderden documenten en emails downloaden die ze doorspeelden naar InformNapalm en de Oekraïense strijdkrachten.
Sergej Atrosjtsjenko was commandant van van squadron 75387 van het 960ste aanvalsluchtvaartregiment van het Russische leger, De vliegtuigen die het bombardement op het theater hebben uitgevoerd waren vertrokken vanuit de luchtmachtbasis Primorsko-Achtarsk in de regio Krasnodar.
Sergej en Lilia Atrosjtsjenko
Atrosjtsjenko werd rijkelijk beloond voor zijn werk. Op 21 februari 2025 ondertekende Poetin een presidentieel besluit waarmee Atrosjtsjenko werd bevorderd tot generaal-majoor.
Kritiek wordt zwaar gestraft
In maart 2022 publiceerde de Russische journalste Maria Nikolajevna Ponomarenko (°1978) op het Telegram-kanaal No Censorship een bericht over de inwoners van Marioepol die omkwamen tijdens het Russische bombardement op het stadstheater. In april werd ze gearresteerd omdat ze daarmee «de Russische strijdkrachten in diskrediet had gebracht».
Op 15 februari 2023 werd ze door het Leninski-gerechtshof in Barnaul veroordeeld tot 6 jaar gevangenis in strafkolonie IK-6 in Sjipoenovo, op grond van artikel 207.3 van het Russische Wetboek van Strafrecht, dat het «verspreiden van bewust onjuiste informatie over de Russische strijdkrachten» verbiedt. Omat ze strijdvaardig bleef begon het regime in november 2023 opnieuw een strafzaak tegen Ponomarenko. Op 22 maart 2025 zag ze een jaar en tien maanden aan haar straf toegevoegd worden, en na haar vrijlating moet ze een psychiatrische behandeling ondergaan, waarvan niemand bij voorbaat kan zeggen hoe lang die gaat duren.
Maria Nikolajevna Ponomarenko