The Master and Margarita
Andrzej Klimowski, Danusia Schejbal
SelfMadeHero, een merknaam van uitgeverij Metro Media, is een Britse uitgever gespecialiseerd in manga en grafische romans. In april 2008 lanceerde SelfMadeHero zijn reeks Classical Eye die klassieke romans in een grafische vorm wil brengen, in een combinatie van manga en klassieke dramatische teksten. Volgens de uitgever beoogt de reeks Classical Eye om klassieke werken om te vormen tot een andere kunstvorm. De boeken worden bewerkt door illustratoren en schrijvers waarvan het werk internationaal erkend wordt.
De eerste titel van deze reeks is De meester en Margarita, bewerkt door Andrzej Klimowski en Danusia Schejbal.
Andrzej Klimowski
Andrzej Klimowski heeft al heel wat internationale tentoonstellingen gehad, en zijn werk komt voor in collecties in Europa en de Verenigde Staten. In zijn loopbaan heeft Klimowski film- en theaterposters gemaakt, korte animatiefilms en boekomslagen voor Penguin, Faber & Faber, Everyman Library en Oberon Books, terwijl hij ook tekeningen maakte voor The Guardian. Zijn grafische romans The Depository en The Secret werden uitgegeven door Faber, dat ook zijn boek Horace Dorlan publiceerde in 2007. Klimowski is bovendien professor in Illustratietechnieken aan het Royal College of Art in Londen.
Danusia Schejbal
Danusia Schejbal heeft reeds in heel Europa tentoongesteld. Geboren in Londen, kreeg ze een British Council Scholarship om Stage Design te studeren aan de Academie voor Schone Kunsten in Warschau, in Polen. Van 1976 tot 1981 ontwierp ze decors en kostuums voor verschillende theaters in Polen. In haar verdere carrière was ze ontwerpster voor de Cherub Theatre Company, waarmee ze in 1981 de Sunday Telegraph Award voor de beste productie op het Edinburg Fringe Festival kreeg. Dat was voor de productie van Macbeth. Voor De meester en Margarita neemt Schejbal het passieverhaal en de magische scènes voor haar rekening, gemaakt in gouache.
Het boek
We kunnen misschien best beginnen met te zeggen dat Andrzej Klimowski en Danusia Schejbal met deze grafische roman niet beter gepresteerd hebben dan de Russische auteurs Askold Akisjin en Misja Zaslavsky met hun stripverhaal Le Maître et Marguerite in 2005. Want ook deze grafische roman kan je immers niet lezen zonder eerst de roman van Boelgakov gelezen te hebben. Wie het boek van Klimowski en Schejbal zonder voorkennis ter hand neemt, vraagt zich van in het begin af waar het eigenlijk over gaat. De teksten zijn te summier om de personages en de context te situeren en om de verhaallijn te volgen. Regelmatig worden essentiële scènes veel te kort weergegeven of zelfs abrupt afgebroken. Het bal van Woland, bijvoorbeeld, beslaat precies geteld één plaat. Eén plaat. Toch een beetje weinig voor een sleutelscène uit de roman. Er worden ook, net zoals bij Akisjin en Zaslavsky, vaak rare sprongen in het scenario gemaakt.
Wat kan er verder nog over gezegd worden? Misschien dat Klimowski en Schejbal de TV-reeks van Vladimir Bortko uit 2005 goed kennen, want zij hebben ook de Moskouscènes in zwart-wit afgebeeld, en de bijbelse scènes in kleur. De zwart-wit tekeningen zijn overigens beter geslaagd dan de gekleurde platen, die echt wel veel te weinig diepgang hebben.
Om kort te zijn: The Master and Margarita, van Andrzej Klimowski en Danusia Schejba is geen geslaagde grafische roman. Grafisch is het een niet echt sterk werk, en het verhaal verloopt met horten en stoten. Soms leiden stripbewerkingen ertoe dat mensen, die zelden een roman lezen, toch naar het oorspronkelijke boek grijpen, maar ik vrees dat dat bij deze bewerking niet het geval zal zijn. Wie het werk van Boelgakov wil leren kennen, leest beter meteen de originele roman.
Technische details
Album
The Master and Margarita
A Graphic Adaptation
Uitvoerders
Andrzej Klimowski
Danusia Schejbal
Uitgever
Metro Media, 3 april 2008
ISBN 978-0955285677